شناسایی منابع مقاومت به بیماری پوسیدگی ذغالی در ارقام و لاین‌های امیدبخش سویا در گرگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی/ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

2 بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

چکیده

بیماری پوسیدگی ذغالی ناشی از قارچ ماکروفومینا فازئولینا (Macrophomina phaseolina) یکی از رایج‌ترین بیماری‌های سویا در بسیاری از نقاط دنیاست. استفاده از ارقام مقاوم، موثرترین، اقتصادی‌ترین و سالم‌ترین روش از نظر زیست محیطی در کنترل این بیماری به شمار می‌رود. به همین منظور واکنش 20 رقم تجاری و لاین امیدبخش سویا از گروه‌های رسیدگی III تا V در قطعه زمین آلوده به قارچ  ماکروفومینا در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان و در دو سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. هر ژنوتیپ سویا در چهار خط پنج متری به فاصله 50 سانتی‌متری از یکدیگر در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار کشت شدند. در مرحله رسیدگی R7 درصد بوته‌های آلوده در هر کرت و درصد تغییر رنگ داخلی ساقه و ریشه به همراه پوشش میکرواسکلروت‌ها (شدت بیماری) اندازه‌گیری شدند. مقایسه میانگین درصد بوته‌های آلوده در ژنوتیپ­های مورد بررسی نشان داد که رقم ویلیامز با 8/56 درصد و لاین موتانت 3 با 3/17 درصد به ترتیب دارای بیشترین و کمترین درصد بوته‌های آلوده بودند. از نظر شدت بیماری، رقم ویلیامز با 2/69 درصد و رقم سامان با 5/13 درصد به ترتیب بالاترین و پایین‌ترین شدت بیماری را داشتند. از نظر واکنش به بیماری، ارقام کتول، سامان و لاین‌های 1 و 2 ترویجی و DI 32 مقاوم و ارقام گرگان 3، امیر و لاین‌های 3 ترویجی، موتانت 3 و 64، HT، DelsoyVVIT 82 و DI 42 نیمه‎مقاوم بودند.

کلیدواژه‌ها