ارزیابی کارایی مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای در تولید کنجد رقم ناشکوفا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

2 دانش آموخته دکترای زراعت. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

3 استادیار بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

4 مربی پژوهش بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

چکیده

معرفی رقم جدید کنجد ناشکوفا طی سال‌های اخیر سبب استقبال کشاورزان جهت کشت این گیاه مهم در استان گلستان شده است. از طرفی استفاده از کودهای شیمیایی، سوخت‌های فسیلی، الکتریسیته، بذر، سم و ماشین‌آلات در تولید کنجد سبب مصرف مقادیر قابل توجهی انرژی  و در نتیجه انتشار گازهای گلخانه‌ای شامل CO2، N2O و CH4 می‌شود. افزایش غلظت چنین گازهایی در جو می‌تواند موجب گرم شدن کره زمین شود. به‌همین‌منظور در پژوهشی میزان مصرف سوخت، انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌‌ای در مزرعه کنجد در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان در سال 1397 مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج، مصرف سوخت و الکتریسیته برای تولید یک هکتار کنجد به­ترتیب 108 لیتر و 155 کیلووات ‌‌ساعت بود. از هر هکتار کنجد معادل 1978 کیلوگرم معادل دی‎اکسیدکربن در هکتار به جو آزاد گردید. همچنین کارایی مصرف انرژی 63/1 تخمین زده شد. انتظار می‌رود با توجه به بهره اقتصادی بالای این رقم کنجد و همچنین مصرف کمتر انرژی نسبت به سویا و پنبه، کشت آن در گلستان مورد توجه قرار گیرد. از طرفی انجام تحقیقات جدید در زمینه امکان کشت حفاظتی، معرفی ارقام جدید و مدیریت‌های زراعی مختلف جهت کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی و در نتیجه کاهش مصرف انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی باید مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها