تاثیر کودهای زیستی بر ترکیبات شیمیایی دانه کنجد (.Sesamum indicum L) در شرایط مزرعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

2 محقق بخش خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

3 استاد پژوهشی بخش تحقیقات دانه‌های روغنی، موسسه تحقیقات اصلاح و تیهه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 کارشناس فیزیولوژی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی تغییرات کمی و کیفی دانه کنجد آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی طی سال های 96 تا 98 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل نیتروکسین، بیوفسفر، تلفیق نیتروکسین و بیوفسفور و شاهد بودند. نتایج برهمکنش سال در نوع کود نشان داد که تمامی تیمارهای کود زیستی ارتفاع بوته آنها 24 درصد بیشتر از اعمال همین تیمارها نسبت به سال قبل بود. بیشترین ارتفاع بوته در نوع کود ترکیبی نیتروکسین و بیوفسفر (122 سانتی‎متر) حاصل شد. افزایش وزن خشک ساقه گیاه در سال دوم و از تاثیر کود بیوفسفر حدود 30 درصد بیشتر از شاهد در همین سال بود. بیشترین درصد افزایش عملکرد دانه (26 درصد) و وزن روغن دانه (77 درصد) نسبت به شاهد در سال دوم از تاثیر کود نیتروکسین حاصل شد. در سال اول هم کود نیتروکسین و هم ترکیب توام نیتروکسین و بیوفسفر به ترتیب با مقادیر 19/4 و 19/0 درصد بیشترین مقدار پروتئین دانه را سبب شدند. بیشترین مقدار نیتروژن دانه (3/67 درصد) از تاثیر کود نیتروکسین در سال اول به دست آمد. بیشترین مقدار فسفر دانه در سال اول و از کاربرد توام کود نیتروکسین و بیوفسفر به مقدار 0/277 درصد به دست آمد. به نظر می رسد استفاده تلفیقی از کود زیستی حاوی ریزجانداران تثبیت کننده ازت و کود زیستی حاوی باکتری های حل کننده فسفات از طریق فراهمی عناصر غذایی در شرایط خاک های آهکی سبب بهبود عملکرد کمی و کیفی کنجد شده است.

کلیدواژه‌ها