کاربرد کودهای زیستی حاوی ریزوبیوم در زراعت سویا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور

چکیده

بیشتر روغن موردنیاز کشور از محل واردات تأمین آن می‌شود. گیاه سویا در بین گیاهان با دانه روغنی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا علاوه بر مزیت تولید روغن، دارای مقدار زیادی ترکیبات پروتئینی است که به‌صورت کنجاله برای خوراک دام و طیور مصرف می‌شود. استان‌های گلستان، اردبیل و مازندران به ترتیب بیشترین سطح زیر کشت سویا در کشور را به خود اختصاص داده‌اند. نیتروژن یکی از عناصر پرنیاز گیاه سویا است. سویا مانند سایر اعضای خانواده بقولات دارای توان ایجاد رابطه همزیستی تثبیت‌کنندگی نیتروژن با باکتری ریزوبیوم است. چنانچه همه مؤلفه‌های این رابطه همزیستی به‌درستی در کنار هم قرار بگیرند بخش زیادی از نیتروژن موردنیاز سویا می‌تواند از این طریق تأمین شود که در کاهش مصرف کودهای شیمیایی نیتروژنی نقش قابل‌توجهی داشته و از نظر مسائل زیست‌محیطی اهمیت زیادی دارد. مایه تلقیح ریزوبیوم سویا اولین کود زیستی مورداستفاده در ایران است که هم‌اکنون با استفاده از دانش فنی بومی در کشور تولید می‌شود. کود زیستی ریزوبیوم سویا به حالت‌های جامد و مایع تولید می‌شود. بهترین روش مصرف کود زیستی ریزوبیوم به‌صورت مصرف بذری (بذرمال) است. برای کنترل کیفی کودهای ریزوبیومی در ایران و ازجمله ریزوبیوم سویا استانداردها و دستورالعمل‌هایی تدوین و منتشر شده است. با توجه به نیاز کشور به تولید روغن و همچنین کاربرد سویا برای مصارف مختلف غذایی و صنعتی و همچنین تهیه خوراک دام و طیور، توجه به تغذیه نیتروژنی گیاه سویا دارای اهمیت زیادی است. در این راستا، تولید پایدار مبتنی بر حفاظت از محیط‌زیست ایجاب می‌کند که تولید و مصرف کود زیستی ریزوبیوم سویا توسعه و ترویج یابد.

کلیدواژه‌ها