شرایط مناسب خشک کردن دانه کنجد مقاوم به ریزش در استفاده بذری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم و صنایع غذایی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.

2 استاد زراعت بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.

چکیده

کنجد یکی از دانه‌های روغنی مهم دنیا بوده که از نظر ارزش غذایی رتبه دوم را پس از زیتون به خود اختصاص داده است. به دلیل برداشت سخت و غیرمکانیزه کنجد معمول اخیراً ارقام کنجد مقاوم به ریزش (ناشکوفا) به‌عنوان یک منبع در تأمین روغن کشور در حال گسترش است؛ بنابراین بررسی فرایندها و عملیات پس از برداشت آن، خصوصاً خشک‌کردن که اولین فرایند پس از برداشت بوده از اهمیت خاصی برخوردار است. دانه کنجد پس از برداشت خصوصاً در مناطق با رطوبت نسبی بالا به دلیل فعالیت تنفسی بالای دانه، گرما و رطوبت ناشی از تنفس باید بلافاصله خشک شود. شرایط خشک‌کردن دانه بر خصوصیات کیفی بذر و افزایش عملکرد نیز مؤثر است. از آنجا که دانه‌های کنجد نسبت به سایر دانه‌های روغنی حساسیت بیشتری به دما دارند، لذا شرایط نامناسب خشک‌کردن دانه کنجد می‌تواند سبب افت کیفی و تولید بذر نامناسب شود؛ بنابراین تعیین شرایط بهینه خشک‌کردن بذر کنجد مقاوم به ریزش به‌منظور دستیابی به بهترین قوه نامیه بذر اهمیت به سزایی دارد در این تحقیق به این مهم پرداخته شد. شرایط بهینه استفاده از هوای گرم با سرعت 1 متر بر ثانیه در دمای 37 درجه سلسیوس برای دانه کنجد با 14 درصد با بیشینه قدرت جوانه‌زنی قابل‌توصیه است.

کلیدواژه‌ها